بررسی شیوع عوامل باکتریایی و پروتوزوایی در ۴۷۰ نمونه مدفوع بیماران مبتلا به گاستروآنتریت مراجعه کننده به درمانگاه نیکوپور شهر یزد

مقدمه : گاستروآنتریت یکی از مشکلات قابل توجه در تمام نقاط دنیا است. این بیماری در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران یکی از عوامل مرگ و میر انسانها بویژه کودکان زیر 5 سال می باشد. هدف از این بررسی وضعیت دموگرافیک ، تعیین عوامل باکتریایی و انگلی و نیز آنتی بیوگرام باکتریهای ایزوله شده بیماران مبتلا به گاستروآنتریت می باشد. روش بررسی : این مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلی بوده که طی سالهای 1378 الی 1380 برروی مراجعین به درمانگاه نیکوپور شهر یزد انجام شده است. در این مطالعه 470 نمونه مدفوع از بیماران مبتلا ، تحت آزمایش مستقیم، کشت نمونه و آنتی بیوگرام باکتریهای پاتوژن جدا شده قرار گرفته است. جهت جدا سازی و تشخیص افتراقی گونه های باکتری ، از محیط های انتخابی و افتراقی استاندارد استفاده شد و جهت تشخیص پروتوزا از تکنیک مستقیم (wet – mount) استفاده گردید. یافته ها : نتایج حاصله نشان داد که 272 نمونه (9/57%) آلوده به باکتری یا پروتوزوآی پاتوژن بودند و از 272 بیمار آلوده، 138 نفر مرد (8/50%) و 134 نفر زن (3/49%) بودند. گونه های ایزوله شده به ترتیب فراوانی عبارتند از : اشریشیاکلی انتروپاتوژن 117 مورد (43% )، گونه های شیگلا 51 مورد (8/18% )، سالمونلا اینتریتیدیس 25 مورد (2/9% ) ، کامپیلو باکتر ژژونی 16 مورد (9/5% )، ژیاردیار لامبلیا 51 مورد (8/18% ) و آمیب هیستولیتکا و کلی 12 مورد (4/4% ). پس از تعیین گونه شیگلا، مشخص شد که گونه دیسانتری بیشترین (5/74%) و بویدی کمترین (2% ) تعداد را به خود اختصاص دادند. مقایسه فراوانی باکتریهای ایزوله شده در رابطه با جنس بیماران نشان داد که بجز گونه های شیگلا بقیه باکتریها در مردان بیشتر از زنان بوده است ولی اختلاف معنی دار نیست. حساسیت و مقاومت بعضی از گونه های جدا شده نسبت به آنتی بیوتیکهای انتخابی آمپی سیلین (am)، نالیدیکسیک اسید (na)، سیپروفلوکساسین (cp)، جنتامایسین (gm) و متوکسازول (sxt) انجام گرفت . بیشترین حساسیت را اشریشیاکلی نسبت به سیپروفلوکساسین (100%)، سالمونلا به نالیدیکسیک اسید ( 100% )، شیگلا دیسانتری به سیپروفلوکسازین (8/95% ) داشت. نتیجه گیری : نتایج این مطالعه نشان می دهد که احتمالاً تعدادی از بیماران بوسیله عوامل غیرباکتریایی و انگلی آلوده بودند. با توجه به اینکه تقریباً آنتی بیوتیکها بر همه ویروسها و انگلها بی اثرند و از طرفی مصرف آنها موجب مقــاومت باکتریهـــای روده ای می شود، ضروری است کشت مدفوع و آنتی بیوگرام باکتریهای پاتوژن جدا شده قبل از درمان انجام پذیرد. ضمناً مهمترین عامل باکتریایی جدا شده در این مطالعه، اشریشیاکلی آنتروپاتوژن بود و مؤثرترین آنتی بیوتیک را می توان نالیدیکسیک اسید معرفی نمود.